Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Sedum acre & Prunus brigantina

fotò
fotò
Rasin-de-téulisso

Sedum acre

Crassulaceae

Àutri noum : Ris-de-paret, Pan-d'aucèu.

Noms en français : Orpin âcre, Poivre de muraille.

Descripcioun :
Lou rasin-de-téulisso, o peréu ris-de-paret trachis, sus li roucas, li paret e li tepiero seco. Li fueio soun póupouso e li flour d'un poulit jaune esbrihaudant. I'a pas pèr s'engana.

Usanço :
Emai siegon acre, li flour e fueio soun manjadisso e podon èstre boutado dins l'ensalado. Èi vertuous contro lou mau-de-terro (escourbut), fai pissa e bomi e levo li febre.

Port : Erbo
Taio : 2 à 10 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Sedum
Famiho : Crassulaceae


Ordre : Saxifragales

Coulour de la flour : Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 1,5 à 2 cm
Flourido : Printèms - Estiéu

Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 à 2800 m
Aparado : Noun
Mai à avoust

Liò : Roucas - Paret - Tepiero seco - Muraio
Estànci : Termoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Paleoutemperado
Ref. sc. : Sedum acre L., 1753

fotò
fotò
Afatoulié

Prunus brigantina

Rosaceae

Àutri noum : Afatounié, Afatourié, Afàtou.

Nom en français : Prunier de Briançon.

Descripcioun :
L'afatoulié se recounèis l'estiéu à si afàtous (abrignoun, afatoun) verd pièi jaune. Flouris au printèms emé de pichòti flour blanco d'ounte sorton de lònguis estamino. Li fueio, que sèmblon à li de l'ambricoutié vènon bèn à l'après.

Usanço :
Se fai de counfituro emé lis afàtous (emé proun de sucre !), e d'òli de marmoto emé lis amandoun (meseioun). Fau aperaqui 10 000 amandoun pèr n'en faire un litre. J.-R. Fortoul, op.cit., ramento que lis afàtous èron descalagna dóu tèms di lòngui vihado. L'òli èi bon pèr la cousino e pèr sougna li macaduro e lou mau d'os. Se metié un tros de pan dins la sartan pèr leva la forto óudour de l'òli : "Lou pan surbiò lou gros dal fouort de l'óli, l'amarun". Lou darrié moulin s'arestè de vira en 1923 à Suzo (CN).

Port : Aubre
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Prunus
Famiho : Rosaceae


Ordre : Rosales

Coulour de la flour : Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun

Liò : Sebisso - Prado
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Pancaro entresigna
Ref. sc. : Prunus brigantina Vill., 1786

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
ges
ges
ges
ges
ges
RR
C
CC

Sedum acre & Prunus brigantina

C
C
C
C
R
CC
CC
CC

Coumpara Rasin-de-téulisso emé uno autro planto

fotò

Coumpara Afatoulié emé uno autro planto

fotò